Update: UvA-financiën op orde, risico’s financiering vastgoed blijven

De commissie, die is ingesteld na de protesten op de UvA van vorig jaar, noemt de financiële situatie van de universiteit ‘gezond’, maar waarschuwt tegelijkertijd voor enkele gevaren. Hans Amman, binnen het College van Bestuur verantwoordelijk voor financiën, is vooral tevreden met de conclusie dat de UvA financieel gezond is. ‘Volgens sommigen was de UvA vorig jaar op een haar na failliet. Het scheelde niet veel of de curator kon de boel hier komen verkopen. Ik ben blij dat weer is gebleken dat dit broodje-aapverhalen zijn.’ Amman is het niet eens met de commissie dat de universiteit grote financiële risico's loopt door de financiering van het onroerend goed via ondermeer derivaten. ‘We laten tegenwoordig twee keer per jaar externe accountants kijken naar de leningen en de risico's. Daar komt nooit een waarschuwing uit.’

De commissie stelt in haar rapport 'Bouwen aan wetenschap' dat het voor de UvA desondanks een stevige opgave wordt om de continuïteit van de instelling te waarborgen. Dit betekent dat het bestuur en de faculteiten bij beslissingen over financiën en huisvesting flink wat ‘stuurmanskunst nodig is.’ De conclusie lijkt in veel opzichten op de uitkomsten in het rapport van de Inspectie voor het Onderwijs in januari dit jaar waarin werd geconcludeerd dat de financiële situatie van de UvA om ‘alertheid’ vroeg. 

De commissie komt tot de volgende conclusies als het om de risico’s voor de UvA gaat:

Vastgoed

Bij het investeren in vastgoed de komende jaren moet de universiteit veel flexibeler te werk gaan. De totale (geplande) investeringen in het vastgoed is tussen 2005 en 2015 gegroeid van 420 miljoen euro naar 652 miljoen euro. ‘De mogelijkheid bijvoorbeeld om de investeringen uit te stellen als plannen vastlopen, zal niet groter worden’, stelt de commissie. Ze wijst daarbij de op de steeds uitgestelde plannen voor de Binnenstadcampus, waar al vijfentwintig jaar over wordt gesproken, maar waar veel plannen nog lang niet zijn uitgevoerd.

Allocatiemodel

Het allocatiemodel – de manier waarop de UvA het geld verdeelt – moet worden aangepast. De rol van de faculteiten en de decanen moet groter worden, zij vormen immers ‘de spil van het universitair bestuur.’

Technocratisch     

De communicatie binnen de UvA over geld en huisvesting moet veel beter. Sommige plannen van het bestuur worden door de faculteiten heel anders uitgelegd en uitgevoerd. ‘De technocratische benadering van besturen en communiceren leidt niet vanzelfsprekend tot draagvlak en verbinding in de organisatie’, aldus de commissie in haar eindrapport. Zo is het idee ontstaan dat het ‘College van Bestuur van het vastgoed is’, en dat is niet wenselijk. Daarnaast zijn de plannen vaak niet duidelijk genoeg uitgelegd aan de academische gemeenschap.

Faculteiten 

De faculteiten van de UvA moeten veel beter inspelen op toekomstige ontwikkelingen, zoals de groei of afnemen van het aantal studenten. ‘Sommige faculteiten werden in het recente verleden bijna verrast door de groei of krimp van de studentenaantallen.’ Het reactievermogen en de wendbaarheid van faculteiten moet worden vergroot, en faculteiten zouden veel beter kunnen samenwerken; onderling, maar ook met het bestuur. Volgens de commissie komt af en toe het beeld naar voren van faculteiten als een ‘black box’. Dit beperkte zicht op elkaar voedt het onderlinge wantrouwen, versterkt de concurrentiedrift en draagt niet bij aan de solidariteit, stelt de commissie.

Dit bericht is aangevuld met reacties naar aanleiding van de presentatie. Lees hieronder het rapport van de commissie: 'Bouwen aan wetenschap'. Lees hier het achtergrondartikel 'Angel zit in uitwerking rapport financiën UvA'.