Reacties op het voornemen tot splitsing: ‘Opgelegd pandoer’

Demonstratie ontbonden

De driehoek bestaande uit OM, politie en burgemeester, heeft de demonstratie ontbonden. De resterende demonstranten worden inmiddels verdreven richting het Rembrandtplein. De politie meldt per telefoon aan Folia dat het aantal arrestanten pas morgenochtend bekend is.

Hiermee wordt ook dit liveblog voorlopig afgesloten. 

UvA-pauze

Omdat de demonstratie zich inmiddels heeft verplaatst naar het Rokin en verder en zich momenteel niet op UvA-terrein afspeelt, houden we even of langer pauze. De politie laat weten dat er nog geen gevens zijn over het aantal arrestanten, ook geen indicatie. Pas als de hele demonstratie is ontbonden komt de politie met cijfers.

Maagdenhuis

Op het Rokin, ter hoogte van het Wilhelminabeeld, is een demonstratie gaande van meer dan duizend mensen, ook bestaande uit mensen die deelnemen aan een steundemonstratie. De politie wacht in de Langebrugsteeg. Er worden fakkels afgestoken vanuit aangesloten panden, een enkeling staat op een politiebusje en een deel van de demonstranten houdt een zitdemonstratie. Inmiddels bestaat een groot deel van de demonstranten niet meer uit studenten en wordt daarmee steeds meer een gewonen Amsterdamse demonstratie.

Niet duidelijk is waar de (overgebleven) studenten nu heen trekken. Er zou een plan bestaan naar het Maagdenhuis te gaan. Dat is overigens hermetisch afgesloten en van binnen gebarricadeerd door de UvA zelf, ter voorkoming van een bezetting. 

Politiehonden

Ondertussen lijkt de sfeer op het Rokin - ter hoogte van het Spui - verder te verharden en steeds grimmiger te worden, ook omdat er andere groepen demonstranten aan te lijken sluiten bij de verdreven bezetters. Ook worden ter plekke inmiddels politiehonden ingezet.

Academische Club

Een verslaggever van AT5 is binnen geweest in het pand van de voormalige Academische Club (BG-4). Hij heeft beelden laten zien van een volkomen vernield interieur, maar zag ook dat er nog zoveel spullen van de demonstranten liggen dat ze vermoedelijk hebben gedacht er voor langere tijd te zullen verblijven en overhaast hebben moeten vertrekken.   

Rokin

Een groep van honderden demonstranten wordt opgehouden door politiebussen en ME-ers op het Rokin. De sfeer wordt steeds grimmiger, maar een confrontatie met de politie blijft vooralsnog uit.

Sint Agnietenstraat

De Sint Agnietenstraat wordt nu ook ontruimd door de politie. Daarmee duwt de politie de 300 overgebleven demonstranten richting de Nieuwmarkt. De politie zegt inmiddels op X in grote getale aanwezig te zijn om de demonstratie te doen beëindigen. 

Verdere ontruiming

De politie roept om dat de straat ontruimd zal worden. Als mensen niet vertrekken, zal er geweld worden gebruikt. Dat is in lijn met eerdere berichtgeving door de politie. 

Grote shovels rijden de barricades omver. Aan de kade wordt de menigte steeds verder teruggedrongen door de ME richting de Oudemanhuispoort. 

Terugdringen

De ME loopt nu ook op de mensen in op de Oudezijds Achterburgwal in en dringt ze terug. De mensen roepen ‘We are people what are you’ and ‘Shame on you’ naar de agenten.

De politie Amsterdam schrijft zelf op X: ‘De ME past geweld toe middels de wapenstok om demonstranten van het terrein te verwijderen / aan te houden.’ 

Gewonde demonstranten

De ME staat tegenover de demonstranten die arm in arm staan. De eerste arrestaties worden verricht. CSR-voorzitter Noah Pellikaan laat weten meerdere malen geslagen te zijn. Voor een andere demonstrant zou de ambulance zijn gebeld. Zij bloedt hevig en is meerdere malen buiten bewustzijn geweest, aldus Pellikaan.

ME is binnen

ME is over de barricaden heen en dringt nu de voormalige Academische Club binnen. Via de Oudezijdsachterburgwal rijdt een extra bulldozer de barricaden omver. Meer ME betreedt het terrein. Een demonstrant gooit appels op de agenten en springt in de gracht om arrestatie te voorkomen.

Op Roeterseiland zijn ondertussen mannen bezig de hekken stevig vast te zetten. De UvA-gebouwen zijn gesloten. De angst bestaat dat de demonstranten straks vanuit het centrum uitwaaieren naar andere plekken op de UvA. 

UvA: We zijn er niet uitgekomen

Als reactie op de gestartte ontruiming van het BG-terrein schrijft de UvA: ‘Ondanks inzet en bereidheid van beide kanten om het gesprek te voeren, komen we er samen op dit moment niet uit. Er zit geen ruimte in de eisen die de actievoerders hebben geformuleerd en de UvA kan niet aan alle eisen tegemoet komen.’

‘De veiligheid in en om de bezette panden is te groot geworden. Omwonenden voelen zich bovendien onveilig en er zijn stevige vernielingen in de gebouwen aangericht. Bovendien kan het onderwijs in de OMP geen doorgang vinden.’

Volgens de politie is er door de UvA aangifte gedaan van  lokaalvredebreuk, vernieling en dwang. Het openbaar ministerie buigt zich op dit moment over mogelijk optreden op basis van de aangifte. De driehoek zou ‘grote zorgen hebben over de vorm die het protest in en rond de UvA-gebouwen heeft aangenomen. ‘Demonstreren is een grondrecht, maar demonstranten die andermans eigendommen vernielen en de openbare ruimte blokkeren gaan een grens over en maken zich schuldig aan strafbaar gedrag. De driehoek kan en wil dat niet accepteren.’ 

Volgens de driehoek zouden de demonstranten niet alleen bestaan uit studenten, maar ook uit personen die niet verbonden zijn aan de universiteit en bewust de confrontatie willen zoeken met de politie. ‘De politie zal zoals altijd gefaseerd optreden en roept demonstranten en omstanders voor ieders veiligheid op om de confrontatie te vermijden en aanwijzingen van de politie op te volgen. De veiligheid van bewoners is een prioriteit tijdens de ontruiming.’ 

Bulldozers ingezet

De bulldozers zijn begonnen met een poging tot het doorbreken van de barricade. Demonstranten staan op de barricaden en spuiten terug met brandblussers. Ook gooien ze met stenen richting de agenten.

Er staan ongeveer nog ruim tweehonderd demonstranten binnen de barricaden, daarbuiten eveneens tweehonderd man. Er wordt ‘We are people what are you’ gescandeerd. 

Ontruiming van start
De ontruiming gaat nu beginnen. De politie ruimt demonstranten voor de barricaden weg. De bulldozer staat klaar om de barricaden te vernietigen.

ME in actie

De Oudezijdsachterburgwal wordt door ME afgesloten. Ze worden echter teruggedrongen door de daar aanwezige demonstranten. De demonstranten worden nu omsingeld door de brigade. De demonstranten krijgen enkele klappen en een deel wordt gearresteerd.

Binnen de barricaden zijn inmiddels tweehonderd man verzameld. Ze spuiten met brandblussers als gebaar richting de ME op de Oudezijdsachterburgwal.

Spanning loopt op

Er lijkt nu toch echt iets te gaan gebeuren. In de gracht van het Binnengasthuisterrein liggen twee politieboten, naast de ME-busjes en de politiebussen die op het Rokin staan opgesteld. De onderhandelingen tussen demonstranten en de UvA zijn ondertussen aan de gang.

Bulldozers

Inmiddels staan er twee bulldozers om de hoek van het bezette terrein. Op de brug voor een barricade staan inmiddels vier politiebusjes te wachten, waarin alle politieagenten rondom het terrein zijn verzameld. De organisatie van de demonstranten roept via de megafoon dat de politie niet zal ingrijpen zolang de onderhandelingen met het CvB gaande zijn.

Om de hoek staan inmiddels ook vijf ME-busjes opgesteld, op het Rokin, samen met acht politiebusjes.

Optimistische sfeer

‘Ik zie zeker toekomst in de onderhandelingen met het CvB’, stelt voorzitter van de Centrale Studentenraad Noah Pellikaan, die zich sinds vanmiddag in het bezette gebied bevindt. ‘We hebben aangetoond vredig te zijn en de politie lijkt niet in te grijpen.’

Pellikaan denkt dat er met de onderhandelingen goed naar elkaar geluisterd kan worden. ‘Ik vermoed dat de UvA meer naar de eisen zal gaan luisteren en er een oplossing gevonden kan worden.’ Gistermiddag liep Pellikaan nog weg bij een gesprek met de UvA, omdat het bestuur ‘politiegeweld weet aan de vredige demonstranten’.

De CSR-voorzitter is geen afgevaardige van de demonstranten op dit moment, maar stelt dat hij wel nog lang in de zone kan blijven. ‘Er is genoeg eten, drinken en andere middelen om te overleven. De sfeer is enorm optimistisch.’

Misverstand

Dat er een lijst zou circuleren met de namen van individuele wetenschappers waar de UvA samenwerkingen mee heeft, berust op een misverstand. Dat schrijft de UvA op X. 

Daar bestond op sociale media verwarring over. De demonstranten eisten van de UvA een lijst met samenwerkingen met Israëlische instituties en instellingen. Die kwam er maandagavond. Daarop gingen er geruchten dat er ook een lijst zou zijn met namen van Israëlische wetenschappers. Dit klopt niet, benadrukt de UvA. 

Meer mensen binnen
De populatie binnen de bezetting is in de loop van de middag opgelopen tot meer dan 150 mensen. Buiten de barricaden doen ondertussen 250 mensen mee met leuzen als ‘Israël must fall. From the river to the sea Palestine will be free.’

De organisatie maakt via de megafoon wel duidelijk dat met Israël de Israëlische regering bedoeld wordt. ‘We willen niet dat Israëlische burgers worden gedood.’

Politie belemmert verdere versteviging

Het grootste gedeelte van de demonstranten is inmiddels binnen in de voormalige Academische Club om te overleggen over de onderhandelingen met het CvB. Buiten zwelt het geluid bij de demonstranten buiten de barricaden aan. Enkele ‘solidariteitsdemonstranten’, de demonstranten buiten de barricades, trappen op het metaal van een hijskraan om lawaai te maken. ‘Students United’, roept de menigte.

De politie grijpt inmiddels ook in als studenten extra pallets voor de barricades komen brengen. Een worsteling met een student en drie agenten om een pallet leidt tot de alom gescandeerde leus: ‘Cops off campus!’ 

Het team van Powned wordt inmiddels het werk onmogelijk gemaakt. Als de verslaggever mensen buiten de barricade probeert te interviewen, beginnen mensen op pannen te slaan om de interviews te overstemmen en met spandoeken de verslaggever de weg te versperren. Uiteindelijk besluit PowNed te vertrekken.

Verklaring van UvA

De UvA heeft een verklaring afgegeven over het eerste gesprek, maar geeft er inhoudelijk weinig over prijs. Vanmiddag volgt er nog een gesprek om 16.00 uur, om zo alle partijen de tijd te geven na te denken over de gedane voorstellen.
 
Het College van Bestuur zegt ‘blij te zijn’ dat het gesprek verder kan. ‘Het voeren van gesprek blijft de oplossing, ook in momenten waarin we op gespannen voet leven met elkaar op de campus. Het CvB houdt contact met de demonstranten en hoopt zo toe te werken naar een oplossing die een einde maakt aan deze situatie, die werkt voor alle partijen.’

Beelden van dinsdag

Een fotograaf van Folia was dinsdag de hele dag bij zowel het protest als bij de bezetting aanwezig. Bekijk hier in chronologische volgorde hoe de dag verliep in beeld. 

Wachtstand

Het is relatief rustig bij de bezetting. ‘We wachten op de terugkomst van de onderhandelaars met het CvB’, legt een demonstrant bij een barricade uit. Hij zorgt ervoor dat de ‘juiste’ personen het bezette gebied binnenkomen en waarschuwt meermaals als er politie aankomt.
 
De demonstranten versieren hun barricaden met spanddoeken met teksten als ‘UvA suck my clit’, ‘Never again is now’ en ‘All eyes on Rafah’ over de militaire operatie die Israël in de Palestijnse stad is begonnen. ‘Free, free Palestine’ is de meest gehoorde leus.

Tweede gesprek tussen CvB en demonstranten vanmiddag

Het eerste gesprek tussen de demonstranten en het College van Bestuur van de UvA is nog bezig Dat begon om 10.00 uur vanmorgen. Om 16.00 uur is er ook al een tweede gesprek ingepland.

Spoeddebat gemeenteraad

Komende vrijdag vindt er een spoeddebat plaats in de Amsterdamse gemeenteraad over de bezetting en demonstraties bij de UvA. Dat meldt het Parool. Het handelen van de driehoek onder leiding van burgemeester Halsema staat daarbij centraal.

De VVD wil weten waarom er niet is ingegrepen toen de barricades werden gebouwd bij de Oudemanhuispoort. Het CDA maakt zich zorgen over de politiecapaciteit. 

Officieel is de gemeenteraad nog met reces. Het komt niet vaak voor dat er een extra vergadering wordt ingelast, aldus het Parool.

Doorgeven bakstenen
Er zijn nog zo’n tachtig demonstranten op het Binnengasthuisterrein aanwezig. Er wordt weer gezongen, getrommeld en er worden leuzen geroepen. Veel demonstranten zijn weer bezig met het doorgeven van bakstenen om de barricades te verstevigen. Grote delen van de stoep voor de Academische Club zijn daardoor inmiddels ook verwijderd.
 
Op het dak van de Academische Club staan zo’n tien demonstranten. Zij zingen vrij gemoedelijk mee met leuzen als ‘Siamo tutti anti-fascisti’ (We zijn allemaal antifascisten) en ‘UvA, UvA you cant hide, stop supporting genocide’.

UvA: De bezetting heeft geleid tot ‘aanzienlijke schade’

De nacht is rustig en gemoedelijk verlopen op de bezette gebieden rond het BG-terrein. Buiten zitten er naar schatting twintig studenten binnen de barricades. Hoeveel studenten er binnen zitten is onduidelijk. De UvA heeft inmiddels laten weten dat de bezetting van BG-4 en de Oudemanhuispoort heeft geleid tot ‘aanzienlijke schade’. Er ligt een uitnodiging van het CvB aan de (vertegenwoordigers van de) bezetters om straks, om 10 uur, in gesprek te gaan met het CvB om te komen tot ‘een dialoog en een oplossing,’ aldus het CvB. De bezetters hebben die uitnodiging geaccepteerd.

Vanwege de blokkades zijn de gebouwen BG 1, 2, 3 en de Oudenanhuispoort vandaag, woensdag 8 mei, gesloten.

Emeritus-hoogleraar onderwijskunde Hans van Hout is voormalig-directeur van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam (UHADe UHA was een derde weg tussen hogeschool en universiteit die erop was gericht om studenten op de juist te plek te krijgen. Zo werden er gezamenlijke UvA-HvA-oriëntatiejaren gegeven, werd geprobeerd UvA-uitvallers een plek te geven binnen de HvA of het wisselen van studies binnen of tussen UvA en HvA te vergemakkelijken.), een samenwerkingsverband tussen UvA en HvA
‘De conclusie van het rapport verbaast me niets, het was al lang duidelijk dat de samenwerking volgens veel partijen niet werkte, dan moet je dat niet willen doorzetten. Wat mij betreft gaat het primair om de samenwerking, niet om het hebben van een gemeenschappelijk CvB.

Het zou doodzonde zijn als de samenwerking hiermee van tafel is, maar dat hoor ik het CvB niet zeggen. Het bestuur moet de samenwerking steunen en bevorderen, maar het is niet de plek waar de ideeën vandaan komen, dat is wel gebleken. De ideeën moeten van onderop komen. Ik denk dat er een apart clubje moet komen dat die samenwerking verder bedenkt en partijen van de verschillende organisaties bij elkaar brengt om te kijken waar zinvolle samenwerking mogelijk is.’

Jeroen Knigge was tussen 2005-2010 algemeen directeur van de HvA.

‘Het is jammer dat het niet gewerkt heeft, maar wel begrijpelijk. Daar zijn verschillende redenen voor. Toen de samenwerking begon was nog onduidelijk hoe de bachelor-masterstructuur zou uitpakken en wat de consequenties ervan zouden zijn. De schakeltrajecten bleken onvoldoende te werken en zijn grotendeels weer afgeschaft.

De HvA voelde zich bovendien vanaf het begin steeds het kleine broertje van de UvA met een calimero-effect tot gevolg. Aan de UvA trokken veel mensen toch even hun wenkbrauwen op als het om de HvA ging. Je kunt je afvragen of de samenwerking nu echt con amore was of opgelegd pandoer. Ik denk het laatste. De bestuursstijlen van UvA en HvA verschillen ook te veel om het tot een succes te kunnen maken: de UvA is een eeuwenoude instelling met veel tradities, een instelling die “op afstand” wordt bestuurd.

Sturend optreden van het CvB behoort niet tot de UvA-cultuur, maar wordt aan de HvA wel verwacht. Daar is de bestuurlijke afstand tot de werkvloer veel kleiner. Inmiddels zijn beide instellingen ook zo groot geworden dat die niet meer uit één hand bediend kunnen worden. Als men dan toch wil samenwerken, ligt samenwerking van de HvA met de twee hoogste niveaus van het mbo, niveau drie en vier, intussen meer voor de hand.’

Jet Bussemaker is minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (PvdA)

‘Het is goed dat er onderzoek naar de samenwerking is gedaan. Met de conclusies uit het onderzoek snap ik de stap van het College van Bestuur en steun ik deze stap.’

Harriet Bergman (24) is masterstudent Wijsbegeerte en was vorig jaar een van de gezichten van de Maagdenhuisbezetting

‘Het werd tijd dat UvA en HvA uit elkaar gingen. Als je als College van Bestuur zoveel mensen tegelijk moet managen dan is het onmogelijk om in contact te staan met medewerkers en studenten. De instellingen moeten kleinschaliger, dat was een van de punten tijdens de Maagdenhuisbezetting. Ik tweette “told you so” want de medezeggenschap had dit al eerder gezegd. Over een paar jaar zullen we zien dat de medezeggenschap ook op andere punten gelijk krijgt, dat de bètafusie geen goed idee was bijvoorbeeld.’

Jasper van Dijk is Tweede Kamerlid voor de Socialistische Partij
‘Dit is een grote dag voor het onderwijs, zowel voor studenten als docenten, zowel van de HvA als van de UvA. Niemand kon uitleggen wat precies de meerwaarde van die samenwerking was. Zelf een bureau als Berenschot kan die meerwaarde kennelijk niet ontdekken. Veranderingen komen vaak langzaam, maar uiteindelijk komen ze toch en dit is een hele mooie verandering. Ik neem een borrel!’

Hans Amman is vicevoorzitter van het UvA-bestuur en stapte eerder dit jaar op wegens een conflict over de UvA-HvA-samenwerking

‘Ik wil er niet veel over zeggen, want we hebben afgesproken dat Geert ten Dam hierover het woord voert. Wel kan ik zeggen dat ik per 1 januari definitief vertrek als vicevoorzitter van UvA-HvA en mijn werk oppak als faculteitshoogleraar aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de UvA.’

Hendrik Kaptein was van 2001-2005 voorzitter van UvA’s Centrale Ondernemingsraad
‘Ik zou zeggen beter laat dan nooit. Dat hele UvA-HvA-project was van het begin af aan een onzinnig megalomaan project dat handenvol geld heeft gekost. Beide instellingen hebben totaal verschillende culturen, van de synergie is niets terecht gekomen, gezamenlijke bouwplannen zouden alles goedkoper maken, maar het tegendeel is gebeurd. Dat het college nu uit elkaar wil is heel goed. Hoe sneller uit elkaar hoe beter.’

Henriëtte Hoogervorst is voorzitter van Asva studentenunie.
‘De splitsing zat er al lange tijd aan te komen want de samenwerking tussen de instellingen werkte niet voor de studenten. De HvA en UvA hebben allebei een eigen cultuur en verdienen dus ook een eigen bestuur. Een bestuurlijke fusie is niet de manier om bijvoorbeeld doorstroom van hbo naar universiteit te stimuleren. In plaats van samen te werken tussen de instellingen kunnen opleidingen in de toekomst beter onderling met elkaar gaan praten.’

Pieter Claeys is voorzitter van de Centrale Medezeggenschapsraad van de HvA

‘Ik vind dat er bij het maken van het rapport goed werk is geleverd en dat we blij mogen zijn dat er zo'n concreet rapport ligt waar we verder mee kunnen. We moeten nu gaan kijken wat de HvA wil, luisteren naar de wensen van studenten en medewerkers en de consequenties voor onze organisatie. Ik weet dat het CvB zelf bijeenkomsten gaat organiseren, maar misschien moeten wij dat als CMR zelf ook doen.
De splitsingsdatum van 1 januari is snel. Het is niet onmogelijk, maar ik vind het belangrijkst dat we een nauwkeurige en zorgvuldige beslissing nemen.’

Alex Tess Rutten is voorzitter van de Centrale Studentenraad
‘Wij zijn heel blij dat de rapporten er nu zijn en onderschrijven de reactie van het CvB dat UvA en HvA bestuurlijk uit elkaar gaan. Dat is onvermijdelijk. Waar het nu om gaat is hoe we uit elkaar gaan. Dat moet met een visie gebeuren, anders worden studenten en medewerkers er de dupe van. Onderwijs en onderzoek mag niet lijden onder de splitsing.’