Op z'n Duits | Overbodig Nederland
Communicatiewetenschap gaat vanaf september een Engelstalige track aanbieden. Directeur van het bachelorcollege Martine van Selm is hartstikke voor. Er is een lang aanlooptraject geweest - wat blijkbaar geldt als indicatie van succes – en er is overlegd met bestaande Engelstalige programma’s zoals Economics & Business. Dat economie slecht vergelijkbaar is met Communicatiewetenschap maakt Van Selm niet uit.
Over verengelsing wordt volop getwist. Meestal gaat dat over de vermeend slechte proficiency van docenten. Nu ken ik inderdaad hoogleraren wier Engels klinkt als dat van een typetje, maar de academische wereld is dermate internationaal gericht dat het hen niet aan uitdrukkingsvaardigheid ontbreekt. Als promovendus kwam ik vaker in het buitenland dan outside the ring.
Much more alarming is dat verandering van de voertaal ook een verandering van de inhoud impliceert. Voor wiskunde of scheikunde maakt het weinig uit of het onderwijs in het Engels is. Formules zijn sowieso een andere taal en tellen is tellen. Bij de sociale wetenschappen is dat anders. Studenten moeten leren over Nederlandse fenomenen. Ze studeren after all in Nederland.
Dat is nu al een probleem door de influx van buitenlandse docenten. Mijn studenten klagen over collega’s die alleen maar Amerikaanse examples gebruiken omdat ze niks van Nederland weten. Maar het broadcasting system zit daar volledig anders in elkaar. Bovendien willen studenten Nederlandse televisieprogramma’s onderzoeken. Buitenlandse collega’s kunnen die niet begeleiden.
Engelstalig onderwijs betekent moreover dat alle aanvullende lesmaterialen ook Engels moeten zijn. Als je een Dutch documentary wilt vertonen, zul je een subtitled versie moeten vinden. Een voorbeeld van YouTube zal een Engelstalige clip zijn. Opinieartikelen zullen komen uit The Guardian of The Washington Post. Het gevolg is dus dat de voorbeelden die docenten gebruiken om de stof te verhelderen vooral over de Angelsaksische wereld gaan.
Als ze straks bij Communication Science discussiëren over de risico’s van sexting, zal de docent kiezen voor een nieuwsitem van de BBC om te laten zien welke argumenten gebruikt worden. Het probleem is: de omgang met sexting is in het Verenigd Koninkrijk heel anders dan in Nederland, omdat wij minder hysterisch over seks doen. Die culturele landenverschillen zijn cruciaal voor begrip van de sociale werkelijkheid, maar dan moet je er wel over kunnen arguen.
Het aanbieden van Engelstalige richtingen is een economische keuze van de corporate university: aan buitenlandse studenten is veel geld te verdienen. De market wordt in een klap vele malen groter. Het gevolg is dat sociaalwetenschappelijk onderwijs niet langer over Nederland gaat. Dat is een funeste verschraling die niet onbenoemd mag blijven en waarover we moeten discussiëren. In het Nederlands, met al onze peculiarities.
