Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Daniël Rommens
opinie

‘Op de UvA is enkel plaats voor wit feminisme’

Whitney Krens,
10 januari 2018 - 10:03

De UvA besteedt enkel aandacht aan wit feminisme, en dat is volgens student Cultural Analysis Whitney Krens (26) een slechte zaak. Zij vindt dat de UvA meer aandacht moet besteden aan feministen van kleur.

Als jonge vrouw van Afrikaanse afkomst die in haar kinderjaren naar Nederland is geëmigreerd, vraag ik me vaak af hoe het feminisme in Nederland iets voor mij kan betekenen. Mijn eerste kennismaking met Westers feminisme kreeg ik tijdens mijn bachelor Engelse taal & cultuur aan de UvA bij vakken zoals wetenschapsfilosofie en Language in Politics.

 

Grote stappen

Het academische feminisme waardoor ik namen leerde als Judith Butler en Aletta Jacobs, was voor mij niet baanbrekend. Misschien had dit te maken met het feit dat ze aan mij werden geïntroduceerd met het standpunt dat emancipatie voor vrouwen vrijwel al bereikt was en dat de ongelijkheden die er nu nog zouden zijn, alleen maar de puntjes op de spreekwoordelijke ‘i’ betroffen. Het stemrecht, gelijke kansen in het onderwijs en op de banenmarkt, toegang tot voorbehoedsmiddelen, wetten tegen vrouwendiscriminatie; allemaal grote stappen die vrouwen hebben gezet in de afgelopen decennia. Daardoor kan ervan uit worden gegaan dat vrouwenemancipatie wellicht voltooid is.

Het feminisme dat heerst op de UvA is wit feminisme, een type feminisme dat zich vooral richt op de strijd en idealen van voornamelijk witte vrouwen

Voor mij voelde die aanname iets te mooi om waar te zijn. De emancipatiebeweging in Nederland heeft zeker grote stappen gezet, maar die stappen zijn niet even groot voor alle vrouwen. Emancipatie, en het feminisme dat daaraan vooraf gaat, dat niet toegankelijk, of inclusief, of intersectional is, is geen emancipatie of feminisme voor mij. De vakken over feminisme die aangeboden worden op de UvA, en de initiatieven die worden gemaakt erover, richten zich over het algemeen op sekse en gender, zoals het vak seks/race/trans, waarbij er maar in drie colleges (van de twaalf) race werd besproken. Hierbij worden andere mogelijke assen van onderdrukking zoals racisme, xenofobie of islamofobie, niet meegerekend en dus ook niet besproken. Als zwarte vrouwelijke immigrant kan ik nou eenmaal niet alleen met seksisme worden onderdrukt, maar ook met racisme en xenofobie.

 

Niet voor iedereen hetzelfde

Het feminisme dat heerst op de UvA is wit feminisme, een type feminisme dat zich vooral richt op de strijd en idealen van voornamelijk witte vrouwen. Daarbij laat het de strijd die niet-witte vrouwen moeten voeren achterwege. Niet alleen de idealen van wit feminisme sluiten niet-witte vrouwen, of vrouwen die zich identificeren met het LHBTQIA, vrouwen met handicaps of vrouwen binnen religieuze of culturele minderheden, buiten, ook de resultaten van dat feminisme zijn niet voor iedereen hetzelfde.

Wat voor de ene vrouw een gewonnen strijd is, blijkt voor de ander slechts een kleine stap in de goede richting

Er zijn uiteraard meer vrouwen die buitengesloten worden in het ‘mainstream’ feminisme, als ik het zo mag noemen. Van de huisvrouw die niets liever wil dan thuis blijven om voor haar kinderen te zorgen, waarvan mainstream feministen denken dat die te vastgeroest zijn aan ouderwetse rollen voor vrouwen, tot de vrouw die immigrant is en twee banen nodig heeft om zichzelf en haar gezin te onderhouden en wordt overgeslagen bij de discussie over arbeidsparticipatie van vrouwen.

 

Als hogeronderwijsinstelling heeft de UvA, en zeker de Faculteit der Geesteswetenschappen, een plicht om het kritisch denkvermogen van de student te verhogen. Op het vlak van feminisme lijkt dit helaas niet dieper te kunnen gaan dan enkel een kritische blik te werpen op de door mannen gedomineerde wereld. De strijd voor gelijke rechten voor vrouwen wordt gestreden op een platform waar veel vrouwen niet bij kunnen, laat staan een niveau waaraan deze vrouwen aan deel kunnen nemen. Dit kan komen doordat evenementen niet laagdrempelig genoeg zijn, niet op toegankelijke locaties worden gehouden of financieel niet toegankelijk zijn. Een tegenargument dat vaak naar voren komt is dat wanneer de rechten voor één vrouw zijn verworven, rechten voor alle vrouwen zijn verworven. Helaas is niets minder waar. Wat voor de ene vrouw een gewonnen strijd is, blijkt voor de ander slechts een kleine stap in de goede richting. 

 

Feministen van kleur

Hier moet verandering in komen, en die hoeft niet drastisch te zijn. Wellicht door een klein begin te maken met het benoemen van feministen van kleur zoals Kimberlé Crenshaw, die de term intersectionality bedacht en hoofd is van de intellectuele beweging Critical Race Theory en professor in burgerrechten theorie. Denk ook aan feministen van kleur van eigen bodem zoals Gloria Wekker, bekend van haar boek Witte Onschuld waarin zij onder meer een nieuw licht werpt op de grenzen van het feminisme en diversiteit in Nederland. Hun werk toevoegen aan het leeswerk, al is het maar met één artikel, zal een ruimer perspectief bieden over het feminisme en deze inclusiever maken voor vrouwen die zich niet kunnen vinden in de doorgaans witte feministische beweging.

 

Deze feministen hebben laten zien dat het feminisme er voor alle vrouwen kan zijn en dat het feminisme meer inhoudt dan wat mij geleerd is. Zij hebben mij geleerd dat er meer is dan het witte feminisme.

 

Whitney Krens studeert Cultural Analysis aan de UvA.